• Türkçe
  • English
Ders Kodu: 
EDTR 161
Ders Dönemi: 
Güz
Teori Saati: 
3
Uygulama Saati: 
0
Kredi: 
3
AKTS: 
6
Dersin Dili: 
Türkçe
Dersin Amacı: 
Bu ders kapsamında, dilbilim ile ilgili temel kavramlar, başta yapısalcılık olmak üzere çağdaş dilbilim akımları, teorileri, okulları ve dilbilim dalları, üretimci — dönüşümsel dilbilgisi ve bağımsal dilbilgisi başta olmak üzere çağdaş dilbilgisi modelleri hakkında bilgiler verilmesi yanında uygulamalı çalışmalar ile bunların ana dili öğretiminde kullanımı konuları üstünde durulacaktır. Bu dersin amacı da yurt içi ve yurt dışında dil ve dilbilim alanında yapılan bilimsel çalışmalarda elde edilen bilgi ve bulguları aktarmak ve Türk dilinin yeni kuramlara göre incelenmesine zemin hazırlamaktır.
Dersin İçeriği: 

Dil Nedir? (Çeşitli tanımlar) / Dilin Evrenselliği / Dil Yetisi /

Dilbilim (Konusu/ Alanları)

Dilbilim Tarihi ve Bilimsellik

Dil Felsefesi / Dilin Oluşumu (Phsei, thsei)

Dilsel Göstergenin Yapısı ve Özellikleri.  (Ferdinand de

Saussure) / Dilin İletişim İşlevi (İletişim Modelleri)

İnsan Dili / Dil-Dünya İlişkisi / Dil- Düşünce İlişkisi (Sapir/Whorf Hipotezi)

Dil-Kültür İlişkisi / Dil-Toplum İlişkisi

Çağdaş Dilbilgisi Kuramları: Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi

Bağımsal Dilbilgisi / Edimbilim                   

Dilbilim Dalları : Sesbilim/Biçimbilim

Dersin Öğretim Yöntemleri: 
1. Anlatım Yöntemi 2. Tartışma Yöntemi 3. Gösteri Yöntemi 4. Grup çalışması
Dersin Ölçme Yöntemleri: 
1. Yazılı sınav

Dikey Sekmeler

Dersin Öğrenme Çıktıları

Dersin Öğrenme Çıktıları Program Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1) Dilbilim ile ilgili temel kavramları bilir ve metin üzerinde tanır.   1,2,3,4 1
2) Başta yapısalcılık olmak üzere çağdaş dilbilim akımları, teorileri, okulları ve dilbilim dalları, üretimci — dönüşümsel dilbilgisi ve bağımsal dilbilgisi başta olmak üzere çağdaş dilbilgisi modellerini bilir.   1,2,3,4 1
3) Dilbilim tarihi, dil felsefesi, dilin oluşumu, dilsel göstergenin yapısı ve özelliklerini, dilin İletişim İşlevini tanır.   1,2,3,4 1
4) Yukarıda sayılan alanlar hakkında yazılmış bilimsel metinleri okur ve anlar.   1,2,3 1
5) Türk dilinin yeni kuramlara göre incelenmesine yönelik fikir sahibidir.   1,2,3 1
6) Alana ilişkin temel ve genel bilgi sahibi olur. Öğrendiği bilgiyi kavrar, bunu anlama ve yorumlama yeteneğine sahip olur.   1,2,3,4 1

 

Dersin Akışı

Hafta Konular Ön Hazırlık
1 Başlangıç. Dersin tartışılması  
2 Dil Nedir? (Çeşitli tanımlar) / Dilin Evrenselliği / Dil Yetisi / İlgili okumalar
3 Dilbilim (Konusu/ Alanları) İlgili okumalar
4 Dilbilim Tarihi ve Bilimsellik İlgili okumalar
5 Dil Felsefesi / Dilin Oluşumu (Phsei, thsei) İlgili okumalar
6 Dilsel Göstergenin Yapısı ve Özellikleri.  (Ferdinand de

Saussure) / Dilin İletişim İşlevi (İletişim Modelleri)

İlgili okumalar
7 Dilsel Göstergenin Yapısı ve Özellikleri.  (Ferdinand de

Saussure) / Dilin İletişim İşlevi (İletişim Modelleri)

İlgili okumalar
8 İnsan Dili / Dil-Dünya İlişkisi / Dil- Düşünce İlişkisi (Sapir/Whorf Hipotezi) İlgili okumalar
9 VİZE  
10 Dil-Kültür İlişkisi / Dil-Toplum İlişkisi İlgili okumalar
11 Çağdaş Dilbilgisi Kuramları: Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi İlgili okumalar
12 Çağdaş Dilbilgisi Kuramları: Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi İlgili okumalar
13 Bağımsal Dilbilgisi / Edimbilim        İlgili okumalar
14 Dilbilim Dalları : Sesbilim/Biçimbilim İlgili okumalar

 

Kaynaklar

Zorunlu Kaynaklar Başkan, Özcan (2003 ): Bildirişim. İstanbul: Multilingual.

Bayrav, Süheyla (1998): Yapısal Dilbilim. İstanbul. Multilingual.

Bayrav, Süheyla (1998): Dil Biliminin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yay.

Kıran, Zeynel/Kıran, Ayşe (2001): Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.

Toklu, Osman (2003): Dilbilime Giriş. Ankara: Akçağ Yay.

Vardar, Berke (1998): Dil Biliminin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yay.

Yıldız, Cemal (2003): Dilbilim Ders Notları.  

Yıldız, Cemal (2006): Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem A Yay.

Yüksel, Semahat (2006): Türkçede Biçim ve Cümle Dersleri. İstanbul: Multilingual Yay.

Tavsiye Edilen

Kaynaklar

Baştürk, Mehmet (2004): Dil Edinim Kuramları ve Türkçenin Anadili Olarak Edinimi. Ankara: Pegem A Yay.

Köksal, Aydın (2003): Dil ile Ekin. İstanbul:  Toroslu Kitaplığı

Uzun, Engin (1998): Dilbilgisinin Temel Kavramları. Kebikeç Yay., Ankara. Dağıtım:Pandora Kitabevi; Tel:

Uğur, Nizamettin (2003): Anlambilim. İstanbul: Doruk Yay.

Yıldız, Cemal (2003): Ana Dili Öğretiminde Çağdaş Yaklaşımlar. Ankara: Pegem A Yay.

Yıldız, Cemal (2003): Türkçe Öğretiminde Alternatif Yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık

 

Materyal Paylaşımı

Dökümanlar  

 

Değerlendirme Sistemi

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI ADET KATKI YÜZDESİ
VİZE 1 50
Kısa Sınav   -
Sınıf içi katılım   -
Toplam   100
Finalin Başarıya Oranı   50
Yıl içinin Başarıya Oranı   50
Toplam   100
       

 

 

DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri

 

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

No Program Öğrenme Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk dili tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.   x      
2 Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türkiye Türkçesi ve dilbilgisi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.

 

        x
3 Türkçenin tarihsel söz varlığı ve filolojik evrimi hakkında bilgi sahibi olmak.         x
4 Türkçenin tarihi boyunca geçirdiği kültürlenme evrelerine, sözlü ve yazılı kaynaklarına vakıf olmak.   x      
5 Türkçenin çağdaş lehçeleri ve bu lehçelerin edebiyat varlığı hakkında bilgi sahibi olmak.   x      
6 Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk edebiyatı tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.   x      
7 Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan, Türk edebiyatının önemli figürleri (yazar, şair, eleştirmen ya da edebiyat tarihçisi) hakkındaki konular için gerekli bilgilere sahip olmak.     x    
8 Türk edebiyatının modernleşme öncesi söz varlığına, ortaçağ ve erken modern dönem yazılı / sözlü temel kaynaklarına vakıf olmak.   x      
9 Yeni Türk edebiyatının, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olmak.   x      
10 Türk modernleşmesinin dinamikleri ile modern Türk edebiyatının gelişimine dair müfredat bilgilerini sentezleyebilmek, Türk edebiyatı tarihçiliğinin kurumsallaşma sürecine eleştirel yaklaşabilmek.   x      
11 Milli Eğitim Bakanlığı’nın orta öğretim öğrencileri için belirlediği “100 temel eser” için eleştirel okumalar yaptırabilmek.   x      
12 Başat edebî türler ve edebî biçimler ve edebiyat tarihi hakkındaki genelgeçer bilgileri, edebî türlerin ulus aşırı / sözel düzlemde yayılması ve edebiyatın modernleşme ile birlikte ulusal bir kurum olarak yazı ile organize edilmesine dair kuramsal bilgilerle sentezleyebilmek.   x      
13 Alan eğitimi için özgün materyaller tasarlayabilmek, yeni projeler geliştirip alan eğitimine özel öğretim yöntemlerine uyarlayabilmek.

 

  x      
14 Beşeri bilimler alanında kullanılan paleografya bilgisini, araştırma yöntemlerini, sunum tekniklerini ve alıntılama sistemlerini kullanabilmek.

 

    x    
15 Türk edebiyatının, dünya edebiyatları arasındaki yerine dair tarihsel ve eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmek.   x      

 

AKTS İş Yükü Tablosu

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlik SAYISI Süresi
(Saat) 		Toplam
İş Yükü
(Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 15 3 45
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 15 4 60
Ara Sınav 1 3 3
Kısa Sınav - - -
Ödev 2 10 20
Final 1 3 3
Toplam İş Yükü     131
Toplam İş Yükü / 25 (s)     5.24
Dersin AKTS Kredisi     6

 

  • English

Copyright © 2023. Yeditepe University.